Svipmyndir frá síðustu viku þegar uppgröftur hófst á nýjan leik í Odda á Rangárvöllum.

Rauðavík er hluti af Náttfaravíkum, vestan við Vargsnes, en þar bjuggu m.a. foreldrar Helgu Sörensdóttur, sem Jón Sigurðsson á Ystafelli reit ævisögu um. Rauðavík var fornleifaskráð árið 2023. Samkvæmt örnefnaskrá Vargsness voru þar 18 tóftir verbúða. Við fornleifaskráninguna fundust hins vegar aðeins sex tóftir á yfirborði á umræddu svæði. Við frekari rannsóknir kom í ljós að þarna hefður gríðarlegt landbrot átt sér stað. Þegar uppmælingar á rofbakka strandarinnar var felld yfir loftmynd sem tekin var 1986, kom í ljós að um 25m af undirlendi Rauðuvíkur hafði þegar brotnað í sjó fram. Sótt var um styrk í Fornminjasjóð 2024 til að fara í Rauðuvík til að hreinsa fram nokkur snið í rofbakkann svo að hægt væri að áætla umfangi minja innan víkurinnar og var sú rannsókn unnin sama ár. Í ljós kom að leifar bygginga var að finna eftir allri ströndinni. Í einu sniðinu sem grafið var fram mátti sjá þrjú byggingaskeið og gjósku sem þótti áhugavert að skoða frekar. Aftur var sótt um í Fornminjasjóð 2025, nú til að rannsaka umrædda byggingu og fékk verkefnið aftur úthlutun og voru fornleifafræðingar við rannsóknir á svæðinu í síðustu viku. Hluti tóftar sem sást á yfirborði var grafin fram ásamt þeim eldri byggingarskeiðum sem þar voru undir. Í elsta hlutanum fannst krítarpípa sem ætla má að sé frá 17. eða 18. öld. Á meðan unnið var við rannsóknarstörf í Rauðuvík var hafist við í tjaldi og kom Björgunarsveitin Garðar rannsóknarhópnum ásamt öllum búnaði yfir í Rauðuvík. https://www.facebook.com/share/r/16TJbW5TWU/

Á dögunum var unnin fornleifaskráning á Flateyjardalsheiði í Þingeyjarsveit, en hún er framhald af eyðibyggðaskráningu sem unnin var árin 2022 og 2023 á Flateyjardal og í Náttfaravíkum. Sem fyrr var skráningin styrkt af Fornminjasjóði og Þingeyjarsveit. Rannsóknarsvæðið nær frá Eyvindará og Grímslandi í norðri að Vestari- og Austari-Krókum í suðri. Strangt til tekið tilheyrðu þó Krókabæirnir Fnjóskadal en ekki heiðinni og voru lengst í byggð af þeim lögbýlum sem skráð voru. Vestari-Krókar fóru í eyði árið 1935 og Austari-Krókar árið 1946.
Mikill fjöldi minja er á Flateyjardalsheiði, þrátt fyrir að þar hafi ábúð jafnan verið stopul, og varðveisla þeirra almennt góð. Heystæði eru án efa algengustu minjarnar en þau skipta tugum og eru dreifð um alla heiðina, þar sem mögulegt var að afla heyja fyrir veturinn.
Meðal þess sem skráningin leiddi í ljós var áður óþekkt fornbýli í landi Vestari-Króka og mikill fjöldi fornlegra tófta á selstæði sömu jarðar, alls 14 talsins. Vatn var leitt inn í brunnhús á flestöllum bæjum á heiðinni og sjást skýr ummerki um mannvirki í tengslum við vatnsveituna. Frekari niðurstöður úr skráningunni verða kynntar í skýrslu að lokinni úrvinnslu.